Terapia

Nadużycia seksualne mogą spowodować u osób pokrzywdzonych traumę oraz głębokie szkody fizyczne i emocjonalne. Czym jednak właściwie jest trauma?

W psychologii pod pojęciem traumy rozumie się przeżycia, wskutek których człowiek jest sam narażony na silne zagrożenie lub jest jego obserwatorem. W takich przypadkach osoby pokrzywdzone często odczuwają intensywny strach, bezradność lub przerażenie. Źródłem traumy, oprócz nadużyć seksualnych i innych doświadczeń przemocy, mogą być na przykład także klęski żywiołowe lub wypadki z udziałem ludzi.

Osobom pokrzywdzonym nadużyciami seksualnymi często trudno jest przepracować takie doświadczenia. Wskutek tego mogą cierpieć z powodu obciążenia, objawów psychicznych lub różnych chorób bezpośrednio po zdarzeniu lub nawet po wielu latach. U szczególnie wielu osób pokrzywdzonych rozwija się tzw. zespół stresu pourazowego, w skrócie PTSD. Zespół ten przejawia się na przykład zaburzeniami snu lub tzw. przebłyskami pamięci. Są to wspomnienia traumatycznych przeżyć, zwykle odczuwane przez osoby pokrzywdzone jako niekontrolowane ponowne przeżycie traumy w myślach. Do możliwych skutków należy także depresja, zaburzenia lękowe lub zaburzenia osobowości, problemy seksualne i problemy z uzależnieniami.

Czasami konsekwencje bywają mniej oczywiste, a cierpienie osób pokrzywdzonych manifestuje się niskoprogowo – objawia się na przykład wycofaniem lub brakiem pewności siebie. Takie osoby mają nie mniejsze trudności w radzeniu sobie z traumatycznymi przeżyciami. Skutkiem takich doświadczeń może być także to, że osoby pokrzywdzone mają trudności z utrzymywaniem zdrowych relacji bądź nie są w stanie w pełni wykorzystać swojego potencjału w kontekście zawodowym lub szkolnym.

W ciężkich przypadkach doświadczenia przemocy może także dojść do zaburzeń dysocjacyjnych. Dysocjacja to właściwie naturalna reakcja psychiczna, służąca jako ochrona człowieka podczas traumatycznego doświadczenia przed przeciążeniem emocjonalnym. W ten sposób ludzie mogą „oddzielić się” od tego, co przeżywają. Ciężkie, a przede wszystkim długotrwałe doświadczenia traumatyczne mogą jednak prowadzić do utrzymujących się przeżyć dysocjacyjnych. Osoba pokrzywdzona może na przykład przejściowo czuć się odseparowana od własnych myśli i uczuć, a także własnego ciała. Albo nie przypomina sobie, co robiła w danym czasie.

Niektóre osoby wyruszają na przykład w kilkudniową podróż, której potem nie pamiętają. Istnieją również cięższe formy zaburzeń dysocjacyjnych, które mogą pojawić się w przypadku bardzo ciężkich form przemocy. Osobowość ulega wówczas rozszczepieniu na wiele tożsamości. Więcej informacji na ten temat znajduje się w części „Zorganizowana przemoc na tle seksualnym i przemoc rytualna“ w rubryce „Warto wiedzieć“. 

Psychoterapia polega na leczeniu chorób emocjonalnych, a także chorób ciała, w których ważną rolę odgrywają czynniki psychiczne. Do takich schorzeń zalicza się także psychiczne skutki przemocy na tle seksualnym.

Psychoterapia korzysta z uznanych metod naukowych. W odróżnieniu od psychiatry, z wykształcenia będącego lekarzem, psychoterapeuta (psycholog) nie przepisuje żadnych leków. Psychoterapia polega na osobistej rozmowie między pacjentem a psychoterapeutą. Do takiej rozmowy należą także ćwiczenia, a w przypadku dzieci dodatkowo zabawy. Podczas psychoterapii stosuje się różne metody.

Metody terapeutyczne nazywa się również terapią kierunkową. Są to uznane naukowo metody leczenia wszystkich zaburzeń psychicznych, refundowane przez kasy chorych.

Oprócz terapii behawioralnej, psychoterapii opartej na psychologii głębi oraz psychoterapii analitycznej należy do nich także terapia systemowa dla dorosłych. Informacje o zakresie poszczególnych metod możesz sprawdzić na stronie internetowej „Drogi do psychoterapii“. 

Terapia jest oferowana w formie indywidualnej i grupowej. Podczas terapii stosowane mogą być również inne metody terapii traumy, na przykład terapia poznawczo-behawioralna ukierunkowana na leczenie traumy lub Eye Movement Desensitization and Reprocessing, w skrócie EMDR. W przypadku EMDR przepracowanie traumatycznych przeżyć odbywa się przy wspomaganiu ruchami oczu. Oprócz tego istnieją inne rodzaje terapii, na przykład psychoterapia zorientowana na klienta, terapia Gestalt lub metody psychomotoryczne. Metody te nie są wprawdzie refundowane przez kasę chorych, ale czasami ich koszty pokrywają inne podmioty. Podczas wstępnego spotkania psychoterapeutycznego możesz dowiedzieć się, czy potrzebujesz psychoterapii, a jeżeli tak – jaki rodzaj terapii najlepiej pasuje do Ciebie i Twojej sytuacji oraz jaką refundację możesz uzyskać.

Osobom pokrzywdzonym pomaga jednak nie tylko psychoterapia. Wsparcie psychologiczne oferują również osoby mające umiejętności psychoterapeutyczne w specjalistycznych poradniach. Z reguły takie porady są bezpłatne, a dostęp do nich może być łatwiejszy niż do psychoterapii. Możliwe są różne drogi: dla niektórych osób pokrzywdzonych droga do psychoterapii prowadzi przez poradnię. Dla innych uzyskanie porady jest wystarczające lub pierwszym krokiem jest bezpośrednia psychoterapia.

Osoba, która była molestowana seksualnie lub jest blisko związana z osobą pokrzywdzoną, może cierpieć z powodu objawów, przy których psychoterapia może pomóc.

Szybkie poszukanie pomocy terapeutycznej bezpośrednio po doświadczeniu przemocy może wesprzeć osoby pokrzywdzone w przepracowaniu trudnych przeżyć. Warto jednak poszukać wsparcia terapeutycznego nawet wtedy, gdy od doświadczenia przemocy na tle seksualnym minęło dużo czasu. 

Psychoterapia dla dorosłych

Psychoterapia może na przykład pomóc osobom borykającym się z zaburzeniami snu lub osobom pokrzywdzonym, u których występują tzw. przebłyski pamięci. Przebłyski to wspomnienia dotyczące traumatycznych przeżyć, zwykle odczuwane przez osoby pokrzywdzone jako niekontrolowane ponowne przeżycie traumy w myślach. Albo w przypadku gdy nie radzisz sobie z codziennymi sprawami, które nie sprawiały Ci wcześniej problemów, lub swoją pracą. Być może nie pomagają Ci już rozmowy z rodziną lub w kręgu przyjaciół, lub Twoje relacje cierpią z powodu Twojego złego samopoczucia? Twoje otoczenie martwi się o Ciebie, a Ciebie też nęka strach i niepokój? Jeżeli czujesz, że potrzebujesz wsparcia, psychoterapia może być odpowiednim rozwiązaniem.

Psychoterapia dla dzieci i młodzieży

Dzieci i nastolatkowie reagują na doświadczenia przemocy bardzo indywidualnie, na wiele różnych sposobów. Małe dzieci w szczególności często wykazują zachowania, z których już wcześniej zrezygnowały. Niektóre wracają na przykład do ssania kciuka, moczą się w nocy lub chcą spać w łóżku rodziców. Nie są w stanie znieść rozłąki z rodzicami. Niektóre dzieci manifestują swoje obciążenie emocjonalne również poprzez dolegliwości fizyczne, takie jak bóle brzucha i głowy. U dzieci i młodzieży po doświadczeniu przemocy mogą wystąpić także długotrwałe zmiany nastroju.

Mogą całkowicie się wycofać i najchętniej nikogo by już nie oglądały. Inne łatwo wpadają we wściekłość i są rozdrażnione. Sytuacje i wyzwania, z którymi wcześniej radziły sobie w naturalny sposób, nagle wywołują w nich ogromny strach i uczucie przytłoczenia. Często dochodzi także do widocznego pogorszenia wyników w szkole, rzadziej do ich poprawienia. Czasami zwłaszcza młode osoby kaleczą się, aby poczuć, że w ogóle żyją, lub aby zmniejszyć ekstremalne napięcie w swoim ciele. 

Nie wszystkie z opisanych tu objawów muszą być konsekwencją doświadczenia przemocy; mogą mieć także inne przyczyny. Psychoterapia może być jednak wskazana, gdy dzieci lub nastolatkowie odczuwają stres psychologiczny albo zauważalne są ich ograniczenia w życiu codziennym, w interakcji z innymi osobami lub w szkole. Psychoterapeuci dla dzieci i młodzieży prowadzą terapię dla dzieci, nastolatków i młodych dorosłych do ukończenia 21 lat.

Zasięgnij porady!

Możesz zapytać swojego lekarza rodzinnego lub w specjalistycznej poradni zajmującej się sprawami przemocy na tle seksualnym, czy terapia może być odpowiednim rozwiązaniem w danym przypadku. Psychoterapeuci przyjmujący w prywatnych gabinetach oferują ponadto spotkanie wstępne, podczas którego możesz przedstawić swoją sytuację i zasięgnąć porady.

Może się zdarzyć, że psychoterapeuta lub psychoterapeutka zachowuje się nieodpowiednio i masz poczucie, że leczenie nie jest właściwe. W takich przypadkach możesz zasięgnąć porady zespołu stowarzyszenia Ethikverein – z zachowaniem poufności, bezpłatnie, a w razie potrzeby również anonimowo.

Na przykład:

• jeżeli na terapii występują problemy lub konflikty;
• jeżeli czujesz się niepewnie, zraniony(-a) lub nieprawidłowo prowadzony(-a);
• jeżeli terapia została przerwana z niezrozumiałych przyczyn;
• jeżeli mogło dojść do naruszenia zasad etycznych;
• jeżeli szukasz możliwości oficjalnego wniesienia skargi lub potrzebujesz pośrednictwa bądź mediacji.

Więcej informacji na temat Ethikverein znajduje się tutaj.
 Więcej informacji na temat Twoich praw pacjenta znajdziesz w publikacji „Wegweiser” (Drogowskaz) wydanej przez Federalną Izbę Psychoterapeutów.

W przypadku psychoterapii ambulatoryjnej sesje odbywają się zwykle co tydzień w gabinecie prowadzącym terapię.

Zaletą terapii ambulatoryjnej jest to, że jako pacjent(ka) możesz od razu zastosować zdobytą wiedzę w praktyce i nadal korzystać ze swojego zwykłego codziennego trybu funkcjonowania. Po znalezieniu miejsca na terapii i nawiązaniu nośnej relacji terapeutycznej z reguły można korzystać ze wsparcia przez dłuższy czas, a terapię można dostosowywać do indywidualnych potrzeb i aktualnego obciążenia.

Zanim terapia zostanie rozpoczęta, prowadzi się wstępne rozmowy. W przypadku dorosłych takie rozmowy mogą obejmować do sześciu spotkań, w przypadku dzieci lub osób z niepełnosprawnością umysłową – do dziesięciu spotkań.

Spotkania takie można prowadzić w tym samym gabinecie lub w różnych gabinetach. Podczas tego tzw. wstępnego spotkania psychoterapeutycznego możesz ustalić, czy terapia jest rozwiązaniem dla Ciebie. Takie spotkanie musi odbyć się przed każdą terapią, chyba że w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy byłeś(-aś) leczony(-a) w szpitalu lub klinice rehabilitacyjnej.

Podczas wstępnego spotkania psychoterapeutycznego możesz wyjaśnić, jakie dolegliwości psychiczne Ci dokuczają i jak przejawiają się w codziennym życiu. Psychoterapeuta lub psychoterapeutka przekaże Ci także informacje dotyczące poszczególnych metod psychoterapeutycznych i form leczenia oraz może odpowiedzieć na Twoje pytania.

Nie zawsze można od razu przystąpić do psychoterapii. Zdarza się, że po spotkaniu wstępnym psychoterapeuta lub psychoterapeutka nie może zaoferować Ci miejsca na terapii w niedługim terminie. Nie zniechęcaj się tym! Możesz skorzystać ze wstępnego spotkania psychoterapeutycznego, aby dowiedzieć się, czy terapia byłaby dla Ciebie odpowiednia i jaka forma leczenia byłaby możliwa.

Na zakończenie wstępnego spotkania otrzymasz ponadto pisemną informację z zaleceniami dotyczącymi rodzaju pomocy – na przykład psychoterapia kierunkowa, leczenie szpitalne, doradztwo lub grupa wsparcia. Te zalecenia pisemne są ważne. Jeżeli potrzebujesz pilnie psychoterapii kierunkowej, takie zalecenia uprawniają Cię w rejestracji do otrzymania pomocy w uzyskaniu miejsca na terapii.

Jeżeli jesteś w stanie ostrego kryzysu, psychoterapeuta lub psychoterapeutka po spotkaniu wstępnym szybko zaoferuje kolejne terminy spotkań lub skieruje Cię dalej.

Nazywa się to leczeniem stanów ostrych. Ma to na celu uzyskanie poprawy w stanach ostrego kryzysu psychicznego. Leczenie stanów ostrych obejmuje zwykle dwanaście spotkań po 50 minut. W przypadku dzieci młodzieży z reguły można skorzystać z trzech dodatkowych spotkań po 50 minut dla opiekunów. Podczas leczenia stanów ostrych rozmawia się również o dalszym postępowaniu w przyszłości. Psychoterapeuta lub psychoterapeutka omówi z Tobą, czy zalecana jest psychoterapia ambulatoryjna, czy (częściowo) stacjonarna.

Takie leczenie nie wymaga złożenia wniosku do kasy chorych. Jeżeli po spotkaniu wstępnym psychoterapeuta lub psychoterapeutka nie może zaoferować Ci leczenia stanów ostrych, otrzymasz zalecenia na piśmie. Z takim zaświadczeniem osoby ubezpieczone mogą zwrócić się do rejestracji Kassenärztliche Bundesvereinigung. W ciągu dwóch tygodni powinno udać się uzyskać termin spotkania w celu leczenia stanów ostrych. Więcej informacji na temat leczenia stanów ostrych znajduje się na stronie internetowej „Drogi do psychoterapii” Federalnej Izby Psychoterapeutów.

Jeżeli po spotkaniu wstępnym jasne jest, że chcesz rozpocząć psychoterapię, w następnej kolejności odbędą się dwie do czterech sesji próbnych po 50 minut. Takie spotkania są nazywane sesjami próbnymi.

W przypadku dzieci i młodzieży oraz osób z niepełnosprawnością umysłową można przeprowadzić do sześciu takich sesji próbnych. Kasa chorych pokrywa koszty takich sesji bez konieczności składania wniosku.

Psychoterapeutyczne sesje próbne służą do wzajemnego poznania się pacjenta lub pacjentki i terapeuty lub terapeutki. W ten sposób możesz sprawdzić, czy uda się zbudować relację terapeutyczną opartą na zaufaniu. Relacja ta stanowi ważną podstawę terapii. Z tego względu podczas tych sesji próbnych warto zwrócić szczególną uwagę na swoje samopoczucie. Oprócz tego zadawaj wszystkie pytania, jakie przyjdą Ci do głowy. Czy czujesz się otoczony(-a) opieką? Czy możesz rozmawiać o wszystkim, co leży Ci na sercu? Jeżeli nie, możesz poszukać także innego gabinetu, aż poczujesz się dobrze.

Psychoterapeuta lub psychoterapeutka także sprawdza podczas tych sesji, czy może zaoferować Ci odpowiednie leczenie. W trakcie tych próbnych sesji terapeuta lub terapeutka opracuje plan leczenia i omówi go z Tobą.

Terapia krótko- i długoterminowa różnią się czasem trwania oraz procedurą wnioskowania do kasy chorych. Często zaczyna się najpierw od terapii krótkoterminowej, która obejmuje dwie części po dwanaście 50-minutowych sesji.

Jeżeli po pierwszych dwunastu sesjach okaże się, że nie są wystarczające, można wystąpić o przedłużenie terapii o dwanaście kolejnych sesji. Istnieje także możliwość przekształcenia terapii krótkoterminowej w terapię długoterminową, jeżeli potrzebne jest dłuższe leczenie.

Terapia długoterminowa może trwać – w zależności od metody – od 36 do 300 godzin terapeutycznych. W poważnych przypadkach można wystąpić również o dodatkowe godziny, ze szczególnym uzasadnieniem. W przypadku osób z niepełnosprawnością umysłową można wystąpić z wnioskiem o dodatkowe godziny terapii, jeżeli w terapii uczestniczyć mają również opiekunowie. Więcej informacji na temat leczenia ambulatoryjnego znajduje się na stronie internetowej „Drogi do psychoterapii” Federalnej Izby Psychoterapeutów.

Aby znaleźć miejsce na terapii, możesz zwrócić się bezpośrednio do psychoterapeuty lub lekarza specjalisty w swojej okolicy. Część specjalistów jest zarejestrowana również w rubryce „Znajdź pomoc”.

Na tej stronie znajdują się również łącza prowadzące do stron internetowych i wyszukiwarek Kassenärztliche Vereinigung oraz Izb Psychoterapeutów, oferujących dostęp do kolejnych baz danych. Jeżeli koszty mają być refundowane z ustawowej kasy chorych, psychoterapeuta lub psychoterapeutka musi być zarejestrowany(-a) w kasie w celu umożliwienia rozliczeń z ustawową kasą chorych. W zakresie psychoterapii możesz zwrócić się do następujących specjalistów i instytucji:

• psychoterapeuta psychologiczny
• psychologiczny psychoterapeuta dla dzieci i młodzieży
• lekarz psychiatrii i psychoterapii
• lekarz psychiatrii i psychoterapii dla dzieci i młodzieży
• lekarz medycyny psychosomatycznej i psychoterapii
• lekarz z dodatkowym tytułem „psychoterapia”
• psychiatryczne przychodnie instytucjonalne przy szpitalach psychiatryczno-psychoterapeutycznych dla dorosłych oraz dla dzieci i młodzieży
• przychodnie uczelniane przy uniwersyteckich instytutach psychologii
• przychodnie przy instytucjach kształcenia psychoterapeutów

Kassenärztliche Bundesvereinigung oferuje ponadto system rejestracji dla osób mających ustawowe ubezpieczenie. System ten jest dostępny całodobowo pod numerem 116117 lub online i służy do umówienia terminu wstępnego spotkania psychoterapeutycznego. Jeżeli masz już za sobą wstępne spotkanie psychoterapeutyczne i masz zaświadczenie potwierdzające konieczność podjęcia leczenia stanów ostrych lub psychoterapii kierunkowej, system rejestracji musi spróbować znaleźć dla Ciebie wolne miejsce na terapii.

Czas oczekiwania może wynosić maksymalnie cztery tygodnie w przypadku sesji próbnej, jeżeli wydano zalecenie psychoterapii kierunkowej, oraz maksymalnie dwa tygodnie w przypadku leczenia stanów ostrych. Nie ma możliwości wyboru gabinetu lub terminu spotkania. Jeżeli chcesz otrzymać termin spotkania w konkretnym gabinecie, zadzwoń bezpośrednio do tego gabinetu, aby uzgodnić wizytę. W poszukiwaniach pomocne mogą być także poradnie. Zwykle mają rozbudowaną sieć powiązań w regionie i często znają terapeutów specjalizujących się w terapii traumy.

W przypadku osób z ubezpieczeniem ustawowym może się zdarzyć, że psychoterapeuta lub psychoterapeutka zarejestrowany(-a) w kasie chorych nie może zaoferować wolnego miejsca na terapii w najbliższym czasie.

Jeżeli system rejestracji Kassenärztliche Bundesvereinigung również nie może pomóc w znalezieniu miejsca na terapii, możesz złożyć wniosek do swojej kasy chorych o leczenie w prywatnym gabinecie psychoterapeutycznym.

Warunkiem jest, aby gabinet miał uprawnienia, tj. państwowe zezwolenie na prowadzenie leczenia, oraz ukończenie odpowiedniego kierunku specjalistycznego (terapia behawioralna, psychoterapia oparta na psychologii głębi, psychoterapia analityczna lub terapia systemowa dla dorosłych). Rejestracja w kasie chorych nie jest jednak konieczna. Procedura ta jest nazywana procedurą refundacji kosztów. W praktyce kasa chorych odrzuca jednak wiele wniosków o refundację kosztów. Dotyczy to także przypadków, w których osoby ubezpieczone mogą udowodnić, że psychoterapia jest konieczna i musi być podjęta niezwłocznie, oraz że próby uzyskania leczenia u psychoterapeutów z podpisaną umową zakończyły się niepowodzeniem.

Jeżeli musisz długo czekać na miejsce na terapii, możesz również zwrócić się do specjalistycznej poradni. Poradnia często wspiera osoby pokrzywdzone przez dłuższy czas. Niejednokrotnie oferuje także wsparcie terapeutyczne, z którego możesz skorzystać, dopóki nie znajdziesz miejsca na terapii. Pomocnym wsparciem może być także wymiana doświadczeń z innymi osobami pokrzywdzonymi w ramach grupy wsparcia.

Ustawowe ubezpieczenie chorobowe pokrywa koszty terapii kierunkowych, a zatem terapii behawioralnej, psychoterapii opartej na psychologii głębi, psychoterapii analitycznej i terapii systemowej dla dorosłych.

Możesz korzystać z terapii indywidualnej lub grupowej. Ważne, aby psychoterapeuta lub psychoterapeutka był(a) zarejestrowany(-a) w kasie chorych i mógł (mogła) rozliczać się z ustawową kasą chorych.

Aby leczenie psychoterapeutyczne mogło być finansowane z kasy chorych, należy wcześniej złożyć wniosek i uzyskać zatwierdzenie przez kasę chorych. Procedury wnioskowania różnią się od siebie, w zależności od tego, czy wnioskujesz o leczenie stanów ostrych, terapię krótko- czy długoterminową. Psychoterapeuta lub psychoterapeutka wie dokładnie, jak postępować w poszczególnych przypadkach, i z reguły przygotuje wniosek do złożenia. Zwykle musisz już tylko przeczytać wniosek oraz, jeżeli akceptujesz jego treść, złożyć swój podpis.

W przypadku osób mających prywatne ubezpieczenie chorobowe koszty są pokrywane według warunków umowy ubezpieczenia.

Więcej informacji na temat składania wniosku i pokrycia kosztów przez kasy chorych znajduje się tutaj.

Osoby pokrzywdzone wskutek nadużyć seksualnych mogą mieć również prawo do psychoterapii na podstawie ustawy o odszkodowaniach dla ofiar przestępstw, w skrócie OEG, za pośrednictwem funduszu ds. nadużyć seksualnych oraz na podstawie działań uznaniowych i odszkodowawczych Kościołów. W określonych przypadkach koszty są pokrywane także z ustawowego ubezpieczenia rentowego i NNW. W rubryce „Wsparcie finansowe” zebraliśmy dla Ciebie więcej informacji.

Ustawowe ubezpieczenie chorobowe pokrywa koszty terapii kierunkowych, a zatem terapii behawioralnej, psychoterapii opartej na psychologii głębi, psychoterapii analitycznej i terapii systemowej dla dorosłych.

Możesz korzystać z terapii indywidualnej lub grupowej. Ważne, aby psychoterapeuta lub psychoterapeutka był(a) zarejestrowany(-a) w kasie chorych i mógł (mogła) rozliczać się z ustawową kasą chorych.

Aby leczenie psychoterapeutyczne mogło być finansowane z kasy chorych, należy wcześniej złożyć wniosek i uzyskać zatwierdzenie przez kasę chorych. Procedury wnioskowania różnią się od siebie, w zależności od tego, czy wnioskujesz o leczenie stanów ostrych, terapię krótko- czy długoterminową. Psychoterapeuta lub psychoterapeutka wie dokładnie, jak postępować w poszczególnych przypadkach, i z reguły przygotuje wniosek do złożenia. Zwykle musisz już tylko przeczytać wniosek oraz, jeżeli akceptujesz jego treść, złożyć swój podpis.

W przypadku osób mających prywatne ubezpieczenie chorobowe koszty są pokrywane według warunków umowy ubezpieczenia.

Więcej informacji na temat składania wniosku i pokrycia kosztów przez kasy chorych znajduje się tutaj.

Osoby pokrzywdzone wskutek nadużyć seksualnych mogą mieć również prawo do psychoterapii na podstawie ustawy o odszkodowaniach dla ofiar przestępstw, w skrócie OEG, za pośrednictwem funduszu ds. nadużyć seksualnych oraz na podstawie działań uznaniowych i odszkodowawczych Kościołów. W określonych przypadkach koszty są pokrywane także z ustawowego ubezpieczenia rentowego i NNW. W rubryce „Wsparcie finansowe” zebraliśmy dla Ciebie więcej informacji.

W przypadku leczenia stacjonarnego pacjenci są zwykle przyjmowani do kliniki, gdzie przebywają przez całą dobę. Dzięki temu w razie kryzysu otrzymają natychmiastową pomoc zarówno w ciągu dnia, jak i w nocy.

Leczenie stacjonarne może być konieczne, gdy choroba psychiczna jest szczególnie poważna, a na przykład leczenie ambulatoryjne nie prowadzi do uzyskania poprawy. Albo gdy choroba psychiczna zaostrza się kryzysowo, ktoś nie radzi sobie już z codziennością lub przez dłuższy czas nie jest już w stanie iść do pracy.

Istnieje przy tym jednak ryzyko, że po zakończeniu pobytu stacjonarnego i powrocie do domu osoba pokrzywdzona znów wpadnie w dawne schematy myślenia i zachowania. Po pobycie w klinice znów zostanie skonfrontowana ze swoją codziennością i jej wyzwaniami. Z tego względu zazwyczaj jeszcze w trakcie pobytu stacjonarnego należy zadbać o dobre przygotowanie na okres po wyjściu z kliniki. Dodatkowo do leczenia stacjonarnego od 2018 roku dostępne jest leczenie domowe. Jest to metoda odpowiadająca leczeniu stacjonarnemu, ale realizowana w warunkach domowych.

W przypadku leczenia częściowo stacjonarnego lub w trybie dziennym pacjenci spędzają dzień w klinice, a wieczorami wracają do domu. Zaletą tego rozwiązania jest możliwość zapewnienia im intensywnej opieki. Jednocześnie pacjenci spędzają także czas w domu, dzięki czemu powrót do codzienności po wyjściu z kliniki może być dla nich łatwiejszy.

Leczenie składa się z różnych ofert terapeutycznych.

Dostępne możliwości:

• psychoterapia indywidualna lub grupowa
• opieka lekarska
• terapia farmakologiczna
• ergoterapia
• metody terapii kreatywnej, na przykład z wykorzystaniem sztuki lub muzyki
• metody terapii psychomotorycznej
• techniki relaksacyjne
• edukacja psychologiczna
• fizjoterapia
• terapia sportem i ruchem

W tym celu w jednym zespole współpracują przedstawiciele różnych grup zawodowych z dziedziny medycyny, psychoterapii, fizjoterapii oraz opieki zdrowotnej i dla osób chorych.

Aby móc skorzystać z leczenia stacjonarnego lub częściowo stacjonarnego w klinice, z reguły potrzebne jest skierowanie od psychoterapeuty lub psychoterapeutki bądź lekarza lub lekarki.

Skierowanie takie może wystawić w szczególności:

• lekarz rodzinny
• psychoterapeuta
• psychoterapeuta dla dzieci i młodzieży
• lekarz psychiatrii i psychoterapii
• lekarz neurologii
• lekarz psychiatrii i psychoterapii dla dzieci i młodzieży

W wielu klinikach przed przyjęciem odbywa się rozmowa wstępna w celu ustalenia, czy leczenie jest niezbędne i czy klinika może zaoferować potrzebne leczenie. Leczenie stacjonarne lub częściowo stacjonarne w warunkach szpitalnych jest oferowane przez następujące placówki:

• klinika psychiatrii i psychoterapii
• klinika psychiatrii i psychoterapii dla dzieci i młodzieży
• klinika medycyny psychosomatycznej i psychoterapii
• szpital wielospecjalistyczny z oddziałem psychiatrii, psychoterapii lub leczenia zaburzeń psychosomatycznych
• klinika rehabilitacyjna dla osób z zaburzeniami psychosomatycznymi lub potrzebą psychoterapii

Szukasz kliniki lub przychodni w swojej okolicy? W rubryce „Znajdź pomoc” dostępne są informacje o placówkach.

W określonych przypadkach koszty leczenia stacjonarnego lub częściowo stacjonarnego w warunkach szpitalnych pokrywa ustawowa kasa chorych.

​​​​​​Dotyczy to sytuacji, w których:

• występuje schorzenie, które nie może być leczone w warunkach ambulatoryjnych,
• kryzys wymaga leczenia stacjonarnego,
• leczenie ambulatoryjne nie pozwoliło na uzyskanie poprawy.

Leczenie zaleca lekarz rodzinny, lekarz specjalista prowadzący pacjenta lub pacjentkę bądź psychoterapeuta lub psychoterapeutka (dzieci i młodzieży).

Działania w zakresie częściowo stacjonarnej lub stacjonarnej rehabilitacji wymagają złożenia wniosku. W przypadku osób czynnych zawodowo koszty pokrywa zakład ubezpieczeń rentowych, na przykład Deutsche Rentenversicherung. W tym celu należy złożyć wniosek o przyznanie rehabilitacji medycznej. Pomoc w tym zakresie może zaoferować lekarz lub lekarka bądź psychoterapeuta lub psychoterapeutka. W przypadku osób, które nie są czynne zawodowo lub zaprzestały pracy zawodowej, które nie podlegają żadnemu innemu świadczeniodawcy, należy skierować wniosek do kasy chorych. W przypadku gdy koszty pokrywa kasa chorych, lekarz lub lekarka bądź psychoterapeuta lub psychoterapeutka może złożyć wniosek o rehabilitację medyczną.

Chcesz wiedzieć więcej o refundacji kosztów leczenia? Dalsze informacje znajdziesz w publikacji „Wegweiser” (Drogowskaz) wydanej przez Federalną Izbę Psychoterapeutów.

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na temat psychoterapii, poniższe informacje mogą być pomocne:

Chcesz wybrać się na terapię

• Strona internetowa „Drogi do psychoterapii” oferuje wiele praktycznych wskazówek i informacji na temat psychoterapii.

Jesteś rodzicem i chcesz wiedzieć więcej

• Broszura „Odważne pytania, roztropne działania” pokazuje rodzicom, jak radzić sobie z tematem nadużycia seksualnego.
• Wytyczne „Psychoterapia dla dzieci i młodzieży – informacje dla rodziców” będą przydatne w drodze do psychoterapii.

Pracujesz zawodowo z młodzieżą

• Strona internetowa „Wir emocji” dFederalnej Izby Psychoterapeutów pomaga nastolatkom dowiedzieć się, co dzieje się z nimi i ich emocjami.

Pracujesz zawodowo z uchodźcami

• Poradnik dla rodziców będących uchodźcami wspiera rodziny uchodźców w traumie dziecka i pomaga specjalistom we wspieraniu rodziców.