Hazırlık soruşturması

Almanya'da cinsel istismarı şikayet etme zorunluluğu yoktur; ne sivil şahıslar ne de kurumlar için.

Kurumlar için "Cinsel çocuk istismarı yuvarlak masası" direktifler geliştirmiştir. Buna göre kurum içindeki şüpheli durumlar mümkün olan en hızlı şekilde adli kovuşturma makamlarına iletilmelidir. Sınırlanmış vakalar bundan hariç tutulur; örneğin mağdur kişi bunun aktarılmasını reddettiğinde. Kurumlar ve birlikler, direktifleri gerçekleştirmek için kendilerini yükümlü kılabilirler.

Bir şikayette bulunmadan önce cinsel şiddet için bir uzman danışmanlık merkezinde danışmanız yerinde olur. Hukuki soruları en iyisi mağdur hakları konusunda uzmanlaşmış avukatlar ile açıklığa kavuşturabilirsiniz. Tüm bu insanlar gizlilik yükümlülüğü altındadır ve kendi başlarına suç duyurusunda bulunamazlar. Yakınınızdaki uzman danışmanlık merkezlerini veya avukatları buradan bulabilirsiniz.

Çocuklar ve gençlerde cinsel istismar bir suçtur. Temel olarak her polis merkezinden veya savcılıktan suç duyurusunda bulunulabilir.

Şikayetin randevu alınarak doğrudan cinsel suçlar kriminal polisinin yerel yetkili uzman hizmet merkezinde yapılması tavsiye edilir. Bu uzman hizmet merkezleri genellikle çocuklara uygun bir sorgulama yapabilen ve çocuğu mümkün olduğunca az sıkıntıya sokan özel eğitimli personele sahiptir. Buradan eyaletlerdeki olası başvuru merkezlerini bulabilirsiniz.

Evet ama çoğu zaman suçluların suçunun kanıtlanması için bu yeterli değildir.

Yani tamamen anonim şikayet mümkündür; örneğin gizli numarayla arayarak veya anonim bir yazı yazarak. Ancak bunlar soruşturma makamları için sadece bir ilk işarettir. Şikayette bulunursanız ve ardından şahit olarak sorgulanırsanız, temel olarak kimlik bilgilerinizin alınması gerekir. Adresiniz de bunların arasında yer alır.

Adresinizi bildirmek istemiyorsanız ne yapabilirsiniz? Belirli durumlarda, mesela söz konusu bilgi sizi tehlikeye atacaksa, ya davet gönderilebilen adres olarak farklı bir adres verebilir veya soruşturma dosyasındaki adresinize dair bilgileri karartabilirsiniz. Bir karartma durumunda savcılık verileri ayrı bir şekilde muhafaza eder. Adres, failler veya onların avukatları için gizli kalır.

Bir suça maruz kaldıysanız, polis sizi şahit olarak sorgular. Bir sorgulama sırasında neler olduğunu ve bizzat kendinizin neleri algıladığınızı anlatırsınız.

Bu sırada hoş olmasa da gerçekleri anlatmak çok önemlidir. Şartlara bağlı olarak kendiniz bazı şeyleri yanlış yaptığınıza veya suça kışkırttığınıza inansanız bile gerçeği söylemelisiniz. Gerçekleri açıklama yükümlüğü, ayrıntıları gizlememeyi de kapsar. Ancak her şeyi hatırlamıyorsanız bu çok da kötü değildir. Önemli olan soruşturmayı yapan memurlara ve daha sonra mahkemeye çok açık bir şekilde,

• tam olarak neleri bildiğinizi,
• hangi konularda emin olmadığınızı,
• neleri hiç bilmediğinizi söylemenizdir.

Polis sorgulamanın yanında sizi geçerli mağdur hakları konusunda da bilgilendirir. Özellikle hazırlık soruşturmasında ve daha sonra mahkeme önünde bir psikososyal dava refakati tarafından desteklenmek bunların arasındadır. Bunun haricinde polis yerel mağdur yardım organizasyonlarına ve uzman danışmanlık merkezlerine yönlendirebilir. Bunlar, şiddet suçları mağdurlarını desteklemek, güçlendirmek ve onlara dava sırasında eşlik etmek konusunda deneyimlidir.

Diğer bilgileri Federal Adalet ve Tüketiciyi Koruma Bakanlığı'nın (Bundesministeriums für Justiz und Verbraucherschutz) "Mağdurlar için alfabe" broşürü.

Esas itibariyle şahitler bir ifade vermek zorundadır ve bunu reddedemezler. Bu tanıklık görevi olarak adlandırılır.

Mağdurlar için de geçerlidir. Ancak tanıklıktan çekinme hakkı varsa ifade zorunluluğu ortadan kalkar. Davalı sanığın mağdurun bir yakını olması durumunda bu hak söz konusudur. Bu sırada doğrudan akrabalık şartı aranmaz. Nişanlı veya dünürler de bunların arasında yer alır.

Halihazırda poliste ifade verdiyseniz ve ardından yine de tanıklıktan çekinme hakkından faydalanmak istiyorsanız, şimdiye kadarki ifade sonraki dava sürecinde artık kullanılamaz. Bu şu anlama gelir: Polis, savcılık ve mahkeme bu durumda sanki bu ifade yokmuş gibi davranmak zorundadır. Bir hakim karşısında ifade verdiyseniz bir istisna oluşur. Bu durumda hakim önceki ifadenizi kullanma hakkında sahiptir.

Mağdur kişilerin, poliste ifade verirken kendilerine güvendikleri bir kişi tarafından refakat edilmesi hakkına sahiptir.

Bu özellikle mağdur hakları konusunda uzmanlaşmış bir avukat da olabilir. Ya da bir psikososyal dava refakati. Bir avukat ve/veya bir psikososyal dava refakati üzerinden refakat için mahkemeden müşavirlik talebinde bulunulabilir. Henüz poliste bununla ilgili bir başvuru formu rica etmek yerinde olacaktır. Bu konuda tüm soruları da cevaplandırabilir.

Kendisi tanık olarak gösterilen kişilerin sorgulama sırasında güvenilir kişi olarak bulunması uygun değildir. Ayrıca bir soruşturmanın sonucunu olumsuz etkileyen bir kişi sorgulamanın dışında tutulabilir. Belirli şartlarda anne ve babalarda bu durum söz konusu olabilir. Bunun haricinde poliste ifade verirken ebeveynlerin varlığı, çocuğu kısmen utandırıcı soruları cevaplamaktan alıkoyabilir. Bu nedenle çocuğa yakın başka insanların eşlik etmesi yerinde olacaktır.

Halihazırda poliste sorgulama filme alınabilir ve kaydedilebilir. Bu özellikle reşit olmayan tanıklar hakkında, kapsamlı bir izlenim edinilmesi açısından önemlidir.

Bunun yanında daha hazırlık soruşturması aşamasında hakimin bir görüntülü ifade alma olanağı bulunur. Bu özellikle reşit olmayan mağdurlarda söz konusudur. Hakimin görüntülü ifade alması birçok durumda sonraki esas yargılamada başka bir ifadeni alınmasının yerine geçebilir. Bu mağdurlar için büyük bir avantajdır, çünkü belirli koşullar altında çocukların ve gençlerin mahkemede görünmesi zorunluluğunun önüne geçer. 

Hakimin görüntülü ifade alması sırasında tüm dava katılımcılarının buna katılma olanağı bulunmalıdır. Çoğunlukla devamında hazırlık soruşturmasını yürüten bir savcılık görevlisinin ve mahkemenin zabıt katibinin hazır bulunması zorunludur. Ayrıca sanık şahsın ve hukuki temsilcisinin katılma olanağı bulunmalıdır. Reşit olmayan tanıklarda mahkeme genellikle bir "Ayrı ifade alma" talimatı verir.
Bu durumda sözü edilen kişiler ifade alınan odada değil ayrı bir mekânda bulunurlar. Burada alınan ifadeyi bir ekran üzerinden takip edebilirler. İfade alma odasında sadece çocuk ya da genç ile kendisine refakat eden kişi bulunur. Burada örneğin bir psikososyal dava refakati veya bir avukat temsilci söz konusu olabilir. Ayrıca hakim de hazır bulunur. İfade alındıktan sonra ifadenin kayıt edildiği veri taşıyıcının yanı sıra alınan ifadenin bir tutanağı, savcılığın soruşturma dosyasına girer.

Diğer bilgileri "Tanıklar için mahkeme önünde ifade alınması nasıl gerçekleşir?"“ bölümünde „"Ceza hukuku esas yargılaması" altında bulabilirsiniz.

Polis savcılık ile birlikte hangi diğer soruşturmaların gerekli olduğunu kontrol eder. Bu örneğin olası yaralanmaları belirlemek veya izleri güvence altına almak için bir tıbbi muayene olabilir.

Şiddetten koruma ayakta tedavi merkezlerinde mağdurlar ücretsiz olarak adli tıp muayenesi olabilir. Bunun için poliste bir suç duyurusunda bulunabilirsiniz ama zorunda değilsiniz. Başa gelen yaralanmaların bu şekilde muayene edilerek belgelenmesi, bir suç duyurusunda bulunulup bulunulmayacağına karar verilmediyse, özellikle yerinde olur. Bu sayede daha sonraki bir zamanda bir ceza davası veya medeni hukuk davası açmaya karar verdiğinizde, kanıtlar kaybolmaz.

Hazırlık soruşturmasının dışında bir muayenenin her zaman isteğe bağlı olduğunu ve sadece ilgili kişinin veya ona bakmakla yükümlü kişinin mutlak rızası ile gerçekleşebileceğini bilmek de önemlidir. Ayrıca burada polis ve mahkeme önünde de olmak üzere doktorun gizlilik yükümlülüğü söz konusudur. Şu anda Almanya'da maalesef bir "anonim" veya şikayetten bağımsız olarak izlerin güvence altına alınması sağlayan sadece az sayıda model projeler vardır. Terre des Femmes web sitesi, izlerin "anonim" güvence altına alınmasının halihazırda nerede ücretsiz olarak mümkün olduğunu liste halinde sunuyor.

Soruşturmalar sırasında diğer şahitlerin ifadesinin alınması gerekir. Tedavi eden doktorların da ifadesi alınır. Ancak bunlar sadece öncesinde mağdur kişi veya ona bakmakla yükümlü kişi tarafından gizlilik yükümlülüğünden muaf kılındığında bilgi verebilir. Bu şu anlama gelir: Mağdur kişi, tedavi eden doktora konu hakkında konuşma izni vermelidir. Sanık kişi de genellikle ifade vermeye davet edilir. Ancak ne poliste ne de savcılıkta hazır bulunmak zorunda değildir. Federal Adalet Bakanlığı'nın "Mağdurlar için alfabe" broşüründe soruşturmalar hakkında kapsamlı bilgiler bulabilirsiniz.

Masumiyet karinesi, bir sanığın suçu hükmen sabit oluncaya kadar suçlu sayılamayacağını belirtir.

Sanık devlete gerçeği bulması konusunda yardımcı olmak zorunda değildir. Bu nedenle sanık kişi dava sırasında susma hakkını kullanabilir ve bu yüzden bir ifade vermek zorunda da değildir. 

Bir yargılamadan önce bir kişi sadece kuvvetli suç şüphesi veya tutuklama gerekçesi varsa tutuklanabilir. Tutuklama nedeni örneğin sabit bir ikametinin olmaması, tanıklar üzerinde etki etme riski veya tekrarlama riski görülüyorsa söz konusudur.

Bazen savcılık henüz hazırlık soruşturmasında bir doğruluk bilirkişi raporu talep eder.

Burada bir ifade psikolojisi bilirkişisi, bir ifadenin gerçek hatıralara dayanıp dayanmadığı veya saptırılıp saptırılmadığı raporunu düzenler. Bu savcılığın ve mahkemelerin, gerçekte nelerin yaşandığını bulmasına yardımcı olur. Bir insanın gerçeği söyleyip söylemediği ve hatıranın yaşananlara dayanıp dayanmadığından çoğu zaman yüzde yüz emin olunamaz. Sonuç itibariyle mahkemenin, ifadenin gerçek olup olmadığından emin olması esastır. 

Psikologlar standart bir metodolojiye göre bir ifadenin ağırlıklı olasılıkla gerçek hatıralara dayandırılarak aktarılıp aktarılmadığını bulmaya çalışmaktadır.

Bir tasvirin ne kadar ayrıntılı veya ayrıntısız olduğu, hangi özelliklere sahip olduğu ve tekrar edildiğinde hangi ölçüde aynı kaldığı veya sapma gösterdiği de araştırılır.
Ayrıca hangi durumda ilk kez yaşananlar hakkında konuşulduğu, hangi koşullar altında bir şikayette bulunulduğu ve ifadenin nasıl geliştiği de araştırılır. Bir çocuğun halihazırda birçok insan tarafından ifadesi alındıysa, ifadenin hangi ölçüde mahkeme için kullanılabilir olduğunu veya artık güvenilir olmadığını değerlendirebilmek için bunu kesin olarak anlamak önemlidir.